یونس معروف به میرزا کوچک فرزند میرزا بزرگ در سال ۱۲۵۷ ه. ش. در محله قدیمی استادسرا شهر رشت در خانواده‌ای متوسط چشم به جهان گشود. پدر و مادر وی از خاندان «رشوندی»های الموت قزوین بودند.
وی سنین آغاز عمر را در مدرسه حاجی حسن واقع در صالح آباد شهر رشت و مدرسه جامع به آموختن صرف و نحو و تحصیلات دینی گذرانید. پس از آن به قزوین رفته و در مدرسهٔ صالحیه تحصیل دروس حوزوی را ادامه داد و چندی هم در مدرسه محمودیهٔ تهران به همین منظور اقامت گزید.
پایه آموزش حوزوی، می‌توانست وی را در سلک یک روحانی تربیت کند، امّا حوادث و انقلابات کشور مسیر افکارش را تغییر داد و او را به راهی دیگر کشاند.
میرزا کوچک خان دارای دو خواهر به نامهای کربلایی خانم و سارا خانم و دو برادر به نامهای میرزا محمدعلی خان و میرزا رحیم خان بود، که هر دو بعد از میرزا وفات یافتند.
بنا به گفته اطرافیان، او مردی قوی بنیه، زاغ چشم و دارای سیمایی متبسم بود واز نظر اجتماعی مردی با ادب، فروتن، خوش برخورد، مومن به اصول اخلاقی، صریح اللهجه، طرفدار عدل و آزادی و حامی مظلومان بود.
میرزا کوچک خان اهل ورزش بود و از مصرف مشروبات الکلی و دخانیات خودداری می‌کرد. میرزا در سنین آخر عمرش همسری برگزید.
این مبارز محبوب گیلکها درمبارزه با استعمارگران انگلیسی و خودکامگان داخلی رشادتهای زیادی به خرج داد ودرسال 1300 ه.ش به شهادت رسید .
گورستان سلیمان داراب از موقوفات منصور الملک بود که مدفن میرزا کوچک خان جنگلی و عده‌ای از یاران او و نیز جمعی از معاریف رشت از جمله خود منصور الملک است، و نیز آسایشگاه معلولین رشت در این محل واقع است.
برخی از مشاهیر مدفون در گورستان سلیمان داراب عبارت‌اند از: محمدی انشایی، میرزا حسین خان کسمایی، ابراهیم فخرایی، اسماعیل جنگلی، شیون فومنی، جهانگیر سرتیپ پور، ولی الله اردشیری، دکتر عطاءالله فریدونی، و دکتر محمود بهزاد، نصرت رحمانی، فرهنگ دلجوی توحیدی … .
بین سال‌های 76-1371 اقداماتی از جمله؛ ساخت دیوار محوطه شمالی و مشرف به خیابان سلیمان داراب، ساخت سردر ورودی روبروی مزار میرزا و انجام عملیات عمرانی و دیوار کشی حریم و فضای داخلی محوطه گورستان و همچنین ساخت سردر ورودی روبروی مسجد انجام می‌پذیرد.
این بنا دارای زیربنایی به مساحت صد و 11 مترمربع بوده و از چهار جهت اصلی، راه‌پله‌هایی به منظور دسترسی به محوطه مزار تعبیه شده است.
تعداد هشت طاق نمای پنج کمانه که دیوار چینی داخل آن بصورت مشبک بوده و دارای 9 روزنه است در هشت ضلع فوقانی ، و هشت طاق جناقی با قوس 45 درجه شبدری در هشت ضلع پایین بنا احداث شده است.
از جزئیات دیگر بنا می‌توان به مقادیری آجرهای کار شده در دیوارها، کف، راه‌پله و قوس‌ها، آجر فرش کار شده در کف و ... نام برد.
منبع :http://www.fardanews.com/fa/news/306213
http://takderakht.barnegar.com/
http://rasht-varesh.blogfa.com/post/8
http://menhajitashauoo.blogfa.com/post/69
http://mihanstar.com/gallery/8277
