هشت بهشت

آدرس : اصفهان - خیابان باغ گلدسته - پارک شهید رجائی
عمارت هشت بهشت یکی از عمارت‌های تاریخی موجود در شهر اصفهان و ساخته شده در دوران صفویان است که در غرب خیابان چهار باغ پایین و شرق به خیابان متاخری، از جنوب به بازارچه بلند (بازار هنر) واقع شده است.
از کلیه کاخ‌های باصفا و کلاه فرنگی‌هائی که در این دوره در کنار چهارباغ احداث شده بود فقط کاخ هشت بهشت باقی مانده‌است.
باغ هشت بهشت در محدوده دولت خانه صفوی، که در زمان شاه عباس صفوی بنیان شده است، این باغ در زمان شاه صفی ( 1052-1038 ق) وجود داشته و دو شاه بعدی (شاه عباس دوم و سلیمان) بر درختان آن افزوده اند.
کوشک این باغ به زمان شاه سلیمان صفوی (1105-1077 هـ . ق/ 1694-1667 م) تعلق دارد و در آن دوره باغ تکمیل و اصلاح شده و در سال 1080 هـ . ق و مقارن با سومین سال سلطنت شاه سلیمان صفوی به اتمام رسیده است و نمونه عالی‌ترین کاخهای نشیمن دوران صفویه است.
این باغ نشیمن هشت سوگلی حرم پادشاه بوده است، به این ترتیب که 4 نفر از آنها در طبقة همکف و 4 نفر دیگر در طبقه اول بنا می‎زیسته‎ اند.
این عمارت هشت ضلعی است که چهارنما دارد و با همه ...مشاهده کامل متن شباهتها هیچ یک مانند دیگری نیست . به نظر می‌رسد نمای شمالی نمای اصلی است حال اینکه وجود استخر در ضلع شرقی تعیین کننده نمای اصلی است .
کاخ دارای دو طبقه با طاقهای زیبا و تزئینات فراوان یکی از نمونه‌های درخشان معماری عصر صفویه به شمار می‌رود و پله‌ها طوری طراحی شده‌اند که از هرطرف به عمارت فوقانی و تحتانی عبور و مرور می‌شود .
این قصـر از همان ابتدای احداث «عمارت هشت‌بهشت» «هشت به هشت» و «هشت در بهشت» نامیده می‌شده‌است.
اتاقهای طبقه اول در چهار گوشه عمارت تزئیناتی از گچبری و نقاشی دارند. در طبقه دوم عمارت نیز مجموعه‌ای از رواق‌ها و اتاقها و طاقها و پنجره‌ها بر زیبائی آن می‌افزایند.
این طبقه به راهروها و اتاقهای متعددی تقسیم شده که هر یک تزئینات خاصی دارند. در برخی حوض آب و در بعضی بخاری‌های دیواری تعبیه شده‌اند. دیوارها را نیز آینه‌های فراوان می‌پوشانیده‌اند.
تمام سقف‌های کاخ را نیز موزائیک‌های بسیار عالی پوشانیده و دالانها و غلام‌گردش‌های بسیار زیبا و هماهنگ، آنها را احاطه کرده‌اند.
آنچه در این عمارت حائز اهمیت است ارتباطی است که میان فضاها و قسمت‌های مختلف آن پدید آمده‌است. این ارتباط باعث شده تا این عمارت در عین تنوع و گوناگونی و تعدد فضا از وحدت و یکپارچگی و تزئینات قابل توجه برخوردار شود.
در وسط تالار حوضی هشت ضلعی از جنس مرمر معروف به حوض مروارید قرار دارد. این حوض طوری حجاری شده که آب از سوراخهایش مانند مروارید تراوش میکند. پارک مجلل و زیبایی در اطراف این کاخ ساخته شده که در حال حاضر ازگردشگاههای مشهور شهر اصفهان است.تزئینات عمارت در دوران صفویه به حدی باشکوه و هنرمندانه بوده که سیاحان بسیاری زبان به تحسین آن گشوده‌اند.
متأسفانه امروز از نرده‌های چوب زرنگار و قابها و جام‌های بلور و آلت‌های شیشه‌ای رنگارنگ ظریف اثری بر جای نمانده‌است چرا که در دوره‌های بعد از صفویه و بخصوص در عصر قاجاریان تغییرات بسیاری در آن داده شده‌است.
این تغییرات به حدی است که برخی از سیاحان آن را از دوران قاجار به حساب آورده‌اند.
این باغ در زمان ناصرالدین شاه قاجار به بانو عظمی افتخارالدوله واگذار شده بود، مشروط بر اینکه وضع و شکل آن را تغییر نداده و حریم آن را در خیابان چهار باغ در کمال تنظیف و تنقیح نگاهداری کند.
از فوت بانوی مزبور باغ و قصر در تصرف وراث او باقی ماند ولی در این مدت تغییرات کلی در وضع باغ و قصر مزبور بوسیله متصرفین بنا داده شد و در سال 1343 این باغ رسماً به وزارت فرهنگ و هنر واگذار گردید.در حال حاضر این باغ به پارک تبدیل شده و با شماره 227 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
بعضی از درختان و حوض‎ها و کوشک، یادآور آن باغ تاریخی است، که متاسفانه تغییرات در طی دوره‎های مختلف، مشهود می‎باشد و کوشک آن به عنوان مکانی تاریخی جهت بازدید مورد استفاده قرار می‎گیرد.
ذکر این نکته مناسبت دارد که تزئینات این کاخ هشت‌گوشه که نشانه روحیه معماری و تزئینات اواخر دوره صفوی است به همراه ساختمان آن که میان باغ واقع شده‌است بعدها به فراوانی مورد تقلید قرار گرفته‌است.
منبع : ویکی پدیا، گواهینامه، درگاه الکترونیکی شهرداری اصفهان