کلیسای مریم مقدس اصفهان

آدرس : اصفهان، محله جلفا، خیابان نظر شرقی، میدان بزرگ قرار دارد.
کلیسای مریم مقدس دومین کلیسای قدیمی شهر اصفهان می‌باشد که و در سال ۱۶۱۳ میلادی در زمان حکومت صفویه توسط یکی از تاجران آن دوران به نام آوِدیک باباکیان بنا نهاده شد.
مجموعه کلیسای مریم و هاکوپ مربوط به دوره صفوی است که در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۶۴۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کلیسای هاکوپ، یا کلیسای یعقوب مقدس، قدیمی‌ترین کلیسای شهر اصفهان است. سال ساخت این کلیسا ۱۶۰۷ میلادی است. پلان اولیه کلیسا به شکل صلیب بوده که به علت تخریب بازوی جنوبی آن در سال ۱۸۴۳م به شکل مستطیلی در جهت شرقی - غربی با ابعاد ۲/۱۲x۹/۳ متر درآمده.
سه گنبد کوچک قوسی شکل آن و سقف بنا بر روی قوس هایی تکیه کرده اند که بر روی ستون‌های پهن متصل به دیوارهای شمالی و جنوبی قرار دارند.
از سه گنبد کوچک بنا گنبد میانی نسبتاً بزرگ‌تر است. مصالح به کار رفته در ساختمان عبارت اند از خشت و آجر. دیوارهای داخلی با گچ و دیوارهای خارجی با کاهگل پوشانده شده اند.
در بالای ورودی اصلی کلیسا نیز دو کتیبه به زبان ارمنی مربوط به سال ...مشاهده کامل متن ۱۶۰۷م وجود دارد.
در سال ۱۶۱۳ میلادی در اطراف این کلیسا، ساختمان کلیسای مریم مقدس را ساخته‌اند و در حال حاضر کلیسای هاکوپ در داخل کلیسای مریم مقدس و در ضلع شمالی آن قرار دارد.
محوطه‌ی این کلیسا بعد از کلیسای وانک بزرگترین محوطه را داراست و مراسم بیشتری در این کلیسا برگزار می‌شود. این کلیسا دارای دو در ورودی است در شرقی و غربی که بیشتر از در غربی آن استفاده می‌شود در غربی دقیقاٌ روبروی در شرقی کلیسای بتلهم گشوده می‌شود .
از نظر ساخت ، کلیسای مریم مقدس چندین گنبد قوسی شکل کوچک دارد اما گنبد اصلی آن، که دارای چهار نورگیر است، در وسط ساختمان قرار گرفته و به قوس هایی تکیه کرده که بر روی ستونهای پهن متصل به دیوارهای شمالی و جنوبی قرار دارند.
این ستونها فضای داخلی کلیسا را به سه بخش مرتبط به هم تقسیم می­کنند. در قسمت شرقی بنا محراب کلیسا قرار دارد و در دو طرف آن نیز دو اتاقک مستطیل شکل قرار گرفته است.پلان کلیسا مستطیلی شرقی-غربی از نوع تالارهای گنبددار در معماری ارمنی است.
این کلیسا دارای نقاشی‌های بسیار زیبایی است که بر دیوارهای نمازخانه نقش بسته‌اند در دیوارهای شمالی و جنوبی دو تابلوی رنگ روغن روی بوم وجود دارد اثر یک هنرمند ماهر ونیزی که توسط آقای گراک هدیه شده است که متعلق به سیصد سال پیش هستند .
چون این کلیسا به نام حضرت مریم نام نهاده شده زنها با علاقه‌ی بیشتری به این کلیسا می‌رفتند در قدیم روزهای چهارشنبه دختران و زنها گروه گروه از محله‌های جلفا به این کلیسا می‌آمدند و چهارشنبه‌ی قبل از عید پاک بعضی‌ها پابرهنه به این کلیسا می‌آمدند تا با خوشحالی و سرور حضرت مریم شریک شوند و او را به خاطر قیام حضرت مسیح مژده دهند.
سطح خارجی قوس‌ها با کاشی‌های لعابدار به رنگ­های مختلف مزیین شده که به زیبایی نمای خارجی کلیسا اضافه میگردد. در محوطه­ این کلیسا بناهای مختلفی قرار داشته­ اند.
در سال ۱۸۴۸م در قسمت غربی کلیسا و بالای ورودی آن نیز برج ناقوس خانه ساخته شده. در مجاورت ضلع جنوبی بنا هم نمازخانه­ کوچکی به نام استپانوس قرار دارد.
اطراف کلیسا، به غیر از سمت شرقی آن، دارای رواقی با بیست ستون از جنس سنگ حجاری شده است که کلیه­ این ستون‌ها با قوس­هایی به یکدیگر متصل شده­ اند. خشت و آجر از جمله مصالح به کار رفته این کلیسا میباشد.
کلیسای مریم تا سال 1848 به جای ناقوس ، از تخته‌ای استفاده می‌شد .ولی در همین سال یعنی 1848 کشیش بارسق گالستانیان به هنگام بازگشت از هند با خود ناقوسی به جلفا می‌آورد و به جای ناقوس تخته‌ای نصب می‌کند .

منابع :
http://fa.wikipedia.org/wiki
http://www.paymanonline.com
http://norjugha.ir/