روستای کوچ در دهستان باقران از توابع بخش
مرکزی شهرستان
بیرجند، قرار دارد.
نام
روستای کوچ خراشاد در شاهنامه هم آمده است و بیش از شانزده هزار سال تاریخ دارد.
قنات این روستا هزاران سال تاریخ دارد وآب آن از گواراترین آبها و شیرین‌ترین آب موجود در منطقه می‌باشد.
وستای کوچ خراشاد مسیر کاروانهایی بوده است که از سیستان به
کرمان ازاین منطقه می‌گذشته اند وبالعکس .
اهمیت
روستای کوچ به علت وجود سنگ نگاره‌هایی باستانی، موسوم به سنگ نگاره‌های لاخ مزار است که جزو اسناد معتبر تاریخی استان
خراسان جنوبی به حساب می‌آید.
این مجموعه تاریخی که شامل ۳۰۴ نگاره حک شده بر روی صخره‌ای از سنگ افیولیت می‌باشد، شامل نقوشی از انسان، حیوان، گیاه، علائم و نشانها، کتیبه‌هایی به زبان پهلوی، مربوط به دوران اشکانی و ساسانی و به زبان عربی و فارسی، مربوط به دوران اسلامی می‌باشد.
مردم روستا معتقدند که بی بی زینب خاتون (خواهر امام رضا ) در این محل یک شب خوابیده است واز آنجا به روستای کاهین رفته و آنجا از دنیارفته است ومدفن او در روستای کاهین زیارتگاه مردم مومن
...مشاهده کامل متن است ومردم هم اعتقاد دارند لاخ مزار کوچ مراد بخش است .
در 2کیلومتری شرق روستای کوچ هم محلی است که به قبرستان جهود یا مجوس ویا همان قبرستان گبر‌ها که منظور زردشتیهاست -معروف است ومی گویند تا چند سال پیش درخت شاه توتی هم در آن محل بوده است که چند سالی است از بین رفته است
شغل اصلی مردم روستای کوچ از ایام قدیم کشاورزی ودامداری وقالیبافی وسبد بافی ونجاری وبعضی صنایع دستی وبافندگی چون جاجیم بافی-کرباس بافی -قالیچه بافی وسبد بافی بوده است
گندم، جو، سیب زمینی، عدس، نخود، سیر، پیاز، شنبلیله، شوید، لوبیا قرمز، انگور سیاه، انگور حسینی، سیب درختی، به، گردو، توت،شاه توت، زرد آلو ، آلبالو، گوجه‌ی درختی، سنجد، انار، انجیر، بادام وبادمک کوهی یا دک، گردو برخی محصولات این روستا هستند.
شلغم وزردک محلی ، چغندر هم از دیگر محصولات این روستا بوده است و در کنار آن مقداری هم سبزی از قبیل : نعنا، بادام تره، گوجه فرنگی، تره، سلمه، تره ، سیر و چند نوع سبزی خوردن بوده است .
زعفران هم از محصولاتی بوده است که در بهار وتابستان احتیاج به آب نداشته است وتنها در اوایل مهر ماه به آن آب میداده اند. هوای این روستا بسیار مطبوع وییلاقی بوده است بطوری که در بعضی از سالها دراول مهرماه آب کاملا یخ می‌بسته است .
سوخت مردم این روستا در گذشته هیزم صحرا وکنده‌ی درختان بوده است و در پنجاه ساله‌ی اخیرهم در کنار چوب وهیزم ازنفت هم استفاده می‌کرده اند اما در زمستان کرسی هارا حتما با زغال چوب و آتش کنده گرم نگه می‌داشته اند .
مردم روستا در کار گله وگوسفندداری هم بوده اند و انواع گوسفند ومیش وبز وبزغاله وبره وگاو گوساله را پرورش میداده اند واز شیر آنها انواع محصول خوراکی چون -ماست دوغ و قروت که حاصل جوشاندن دوغ است ونیز کره‌ی محلی وروغن زرد بدست می‌آورده اند.
در زمستان هم که کار کشاورزی کمتر می‌شده است اکثر مردان به کار سبد بافی و حتی زنبر بافی می‌پرداخته اند و زنان هم به کار قالیبافی یا دوک ریسی وریشتن پشم وپنبه و تهیه نخ برای قالی و یا تون کرباسبافی مشغول بوده اند.
منبع:
http://fa.wikipedia.org/
http://www.iranvillage.ir/
http://iranvillage.ir/article4974.html
