گلیم یکی از انواع صنایع دستی زیراندازی و پوششی است که از ابریشم، موی بز، پشم گوسفند و یا دیگر چهارپایان اهلی بافته میشود.
گلیم گل برجسته یا گلیم سوزنی از بافتههای خاص منطقه فارس و ایل قشقایی بویژه طایفه کشکولی است. این بافته شباهت به گلیم دارد با این تفاوت که قسمت هایی از آن به صورت پود پیچی بافته میشود و به شکل برجسته در روی کار نمایان است.
جاجیمهای گل برجسته معمولاً زمینه ای روشن دارند و نقوش آنها دارای رنگهای متنوع و ترکیبی از نقوش گلیم و قالی است. بافت آن از تار و پود پشمی یکرنگ است.
ابعادش معمولاً همان ابعاد گلیم و ابزار کار و حتی نحوه چله کشی این بافته دقیقاً همانند گلیم است.
در استان فارس بخش عمده ای از تولید گلیم توسط زنان و دختران عشایر قشقایی انجام میشود که از آن بعلت سبکی وزن، برای پوشانیدن کف چادرها و و دیگر نیازمندیها همچون انواعکیسهها و خورجینها، رختخواب پیچ، جل اسب و گاه تزئین دیوارههای چادرهای عشایری استفده میکنند.گلیم بافی در اغلب نقاط ایران بخصوص در میان قشقائیهای فارس رواج دارد.
گلیمهای قشقائی معمولا دارای رنگهای بسیار زیبا و شاد است و بیشتر رنگهای زنده طبیعترا میتوان در آن مشاهده کرد.
نقوش این گلیمها معمولا نقوش متنوع هندسی است. زنانقشقائی علاوه بر این گلیمها، زیباترین جلهای اسب را نیز برای تزئین مرکب مردانشانمیبافند و همچنین از نوارها و کنارههای بافته شده، برای تزئین دیوارههای سیاهچادرهایشان استفاده میکنند.
برای بافت گلیم معمولاً از نقشه استفاده نمیکنند. نقشهها ذهنی هستند و معمولاً از طرح هایی استفاده میشود که از نسلهای گذشته به حال انتقال یافته و تغییرات جزیی در همان چهارچوب آداب و رسوم موجود در منطقه است.
برای رنگرزی نخهای پشمی مورد مصرف در پود گلیم از رنگهای گیاهی یا رنگهای شیمیایی استفاده میشود. مهمترین مراکز تولید گلیم در استان فارس منطقه فیروزآباد، ممسنی و داراب است.
منابع : irib.ir - aftab.ir - wikipedia.org - yjc.ir