قلات نام روستایی میباشد که در سی و شش کیلومتری شمال غرب
شیراز و در منطقهای با صفا و کوهپایهای در کنار چشمهای زیبا و در انبوهی از درختان و باغهای سر سبز قرار دارد.
مردم این روستا با زندگی نیم سنتی به کشاورزی، دامداری، باغداری و بعضیها به کسب و کار و همچنین گیوه بافی میپردازند.
در این روستا بناهایی وجود دارد که قابل ضبط و حفظ میباشد از جمله کلیسای روستا، که این کلیسا توسط مسیونرهای مذهبی بین دو جنگ جهانی اول و دوم بنا شده که دیوار خارجی آن در حال تخریب میباشد.
از آثار به جا مانده دیگر حمامی میباشد که پیرمردان قدیمی اعتقاد دارند سعدی در آن استحمام کرده که آن هم در آستانه خراب شدن است .
قلات روستایی تاریخی بوده و برخی از بناهای قدیمی که در آن به چشم میخورد از سالیان دور به جای مانده است که از جمله آنها میتوان به کلیسای تجلیل، آسیاب قدیمی و قلعه قزل ارسلان اشاره کرد.
از مسجد روستا اکنون ساختمانی مخروبه باقی مانده است.
این روستا از جمله روستاهای تاریخی استان
فارس است که قدمتی طولانی دارد. بقایای بناهای قدیمی که تاریخ برخی از آنها به قرونهای پیش و بعد از اسلام مربوط میشود، تاریخ استقرار انسانی در این ناحیه را به دورانهای گذشته پیوند میزند.
مردم
روستای قلات ...مشاهده کامل متن به زبان فارسی با لهجه محلی (قلاتی) سخن میگویند، مسلمان و پیرو مذهبی شیعه جعفری هستند.
الگوی معیشت و سکونت
مشاغل اکثر مردم روستای قلات دامداری، باغداری و فعالیتهای خدماتی و صنایع دستی است. گردو، بادام، انگور، انجیر، انار، زردآلو، آلو و گوجه سبز از محصولات باغی و فرآوردههای لبنی مانند شیر، پنیر، کره و کشک نیز از محصولات دامی این روستاست.
شیره انگور، رب انار و آب غوره از دیگر فرآوردههای غذایی روستای قلات است.
محصولاتی از قبیل گیوه، سبد دستباف، گره (ظرف بافته شده) دولک، مشک (که برای خنک نگه داشتن آب به کار میرود) و وسایل چوبی از جمله تولیدات صنایع دستی این روستاست.
روستای قلات در ناحیه کوهستانی استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد. خانههای روستاییان به صورت پلکانی، در دامنه کوه دراک بنا گردیده و درختان بلندی آنها را دربرگرفته است.
مصالح به کار رفته در خانههای قدیمی عمدتاً سنگ، خشت، گل، گچ و چوب است و سقف آنها نیز مسطح میباشد. برخی از خانهها در یک طبقه و برخی دیگر در دو طبقه ساخته شدهاند.
موقعیت تفرجگاهی روستای قلات به رونق و آبادانی آن افزوده است، بطوری که در سالهای اخیر بناها و خانههای مدرنی در این روستا ساخته شده و سیمای قدیمی روستا را دگرگون کرده است.
بناهای جدید از مصالحی مانند سنگ، سیمان، آهن و آجر در چند طبقه ساخته میشوند.
جاذبههای گردشگری
روستای کوهستانی قلات، چشماندازها و جلوههای طبیعی زیبایی دارد. باغهای سرسبز و وسیع میوه در داخل و اطراف روستا، به ویژه در بهار و تابستان فضای دلپذیری برای گردشگری به وجود میآورد.
بافت کالبدی معماری خیره کننده کوهستانی، کوچههای پر پیچ و خم که جویبارهای زلالی نیز در میان آنها جاری است، جذابیت منحصر به فردی به این روستا بخشیدهاند.
آبشارهای سه گانه روستای قلات که از میان صخرهها سرازیر میشود، از جاذبهها و زیباییهای طبیعی روستای قلات به شمار میآید. حواشی رودخانههای شب شتری و چشمه انجیری، با پوششی از گیاهان خود رو، گلهای وحشی و گیاهان دارویی بودمادران، ختمی، آویشن، پونه، مرزه و ... از جاذبههای کم نظیر روستای قلات محسوب میشوند.
کلیسای قدیمی روستا که معماری سنگی و جالب توجهی دارد، در میان درختان بلند کوچههای آرام روستا به جا مانده است. این کلیسا که در گذشته عبادتگاه مسیحیان ساکن در روستا بوده است و به دلیل مهاجرت آنان رو به تخریب گذاشته است.
تفرجگاههای معروف شب شتری و چشمه انجیری که در فصول بهار و تابستان با سرسبزی و طراوت جلوه خاصی مییابند، گردشگران بسیاری به به سوی خود جلب میکنند.
آسیابهای آبی، گورستان قلات و نوع حجاری و حکاکی سنگهای آن، بازار قدیمی و سنگ فرش شده، قلعه قزل ارسلان و دیگر جاذبههای گردشگری روستای قلات در زمره ثروتهای طبیعی و تاریخی روستا به شمار میروند.
مردم روستای قلات در ایام ویژهای از سا ل مثل نوروز، سیزده به در و چهارشنبه سوری به جشن و شادی میپردازند. در ایام عزاداری به ویژه در روزهای تاسوعا و عاشورا، به سوگ مینشینند و در مکانهای مذهبی به عزاداری و احسان میپردازند.
مردم روستای قلات غالباً در مراسم جشن و سرور و به ویژه در عروسیها از پوشاک عشایر قشقایی استفاده میکنند.
موسیقی مورد علاقه مردم روستای قلات، همان موسیقی رایج در نواحی روستایی استان فارس است.
واشنگ نوعی هم آوایی است که توسط زنان روستا در عروسیها اجرا میشود. ضرب، ویلون، دهل و سرنا از سازهای مورد استفاده مردم روستای قلات است.
شش خانه و سنگ بازی که در لهجه قلاتی لنج بنجک نامیده میشود، از بازیهای مورد علاقه کودکان روستای قلات است. چوب بازی که ترکه بازی هم خوانده میشود از بازیهایی است که در مراسم عروسی اجرا میشود.
ترنه بازی نیز از دیگر بازیهای متداول روستاست و اغلب مردان در فصل بهار به آن میپردازند.
کشک پیاز، کشک گردو، عدسی، کله پاچه و آش رشته از غذاهای محلی رایج در این روستاست.
روستای تاریخی قلات از توابع بخش مرکزی شهرستان شیراز است، که در 15 کیلومتری شمال غرب شهر شیراز واقع شده است. ارتفاع روستای قلات از سطح دریا 2065 متر است.
آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد است.
قلات، از جمله روستاهای تاریخی استان فارس است که قدمتی طولانی دارد. بقایای بناهای قدیمی که تاریخ برخی از آنها به قرونهای پیش و بعد از اسلام مربوط میشود، تاریخ استقرار انسانی در این ناحیه را به دورانهای گذشته پیوند میزند.
مردم روستای قلات به زبان فارسی با لهجه محلی (قلاتی) سخن میگویند، مسلمان و پیرو مذهبی شیعه جعفری هستند.
دسترسی: روستای قلات در فاصله 15 کیلومتری شیراز قرار دارد و با جاده آسفالت قابل دسترسی است.
منابع :
http://iranvillage.ir/
http://www.dw.de/
http://fa.wikipedia.org/