آدرس : تبریز- خیابان امام خمینی (ره)
«ارگ
تبریز» معروف به ارگ «علیشاه» در مرکز شهر
تبریز واقع شده است. بنای تاریخی که در حدود هفتصد سال قدمت دارد و معماری آن به سبک آذری و معمار آن استاد «فلکی
تبریز» است.
این ارگ یکی از بلندترین دیوارهای تاریخی کشور و نماد شهر
تبریز است.
این ارگ در مرکز شهر
تبریز، در ضلع جنوبی تقاطع خیابان امام خمینی و فردوسی قرار دارد و امروزه فضای پیرامون آن برای برگزاری نماز جمعه مورد استفاده قرار می‌گیرد و مصلای بزرگ
تبریز در این مکان احداث شده‌است.
فضای پیرامون آن برای برگزاری نماز جمعه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این مجموعه تاریخی در برگیرنده مدرسه، مسجد و خانقاه است که در زمان «تاج الدین علیشاه جیلانی» از امرای گورکانیان در قرن هشتم هجری ساخته شده است به نوشته جهانگردان تاریخی، تنها بنای شهر
تبریز بوده که از دور دست دیده می‌شده است.
این ارگ در مرکز شهر
تبریز، در ضلع جنوبی تقاطع خیابان امام خمینی و فردوسی قرار دارد و امروزه فضای پیرامون آن برای برگزاری نماز جمعه مورد استفاده قرار می‌گیرد و
...مشاهده کامل متن مصلای بزرگ تبریز در این مکان احداث شده‌است.
در محوطه ارگ، آثار تاریخی ارزشمندی همچون «مدرسهٔ نجات» که به‌عنوان یکی از نخستین مدارس ایران به‌شمار می‌رفت و نیز «سالن تئاتر شیر و خورشید» قرار داشت.
در ساخت این بنا ساروج و مصالح ساختمانی بادوام به کار رفته است، زلزله ویرانگر تبریز در قرن دهم که شهر تبریز را با همه بناهای تاریخی اش ویران کرد، بخش اعظم این مجموعه را نیز فرو ریخت.
اکنون دیوارهای بزرگ و محراب بلند شبستان جنوبی مسجد موید آبادانی آن بوده و دیوارهای موجود تشکیل دهنده ایوان تاق پوش و حمال تاقی استوانه ای بزرگی بوده که از عناصر اصلی مسجد محسوب میشود.
قسمت جنوبی این بنا دارای طاقی بزرگ بوده که فرو ریخته است. عرض این بنا 30 متر و ارتفاع آن 26 متر است. عرض دیوارها 10 متر و داخل آنها مرکب از دو دیوار عریض است که توسط طاق هایی به هم متصل شده است.
در سال‌های قبل از انقلاب تبدیل به باغ ملی و گردشگاه عمومی شده بود و اکنون مصلی شهر تبریز است. در زمان مشروطیت و قیام مردم تبریز، این بنای تاریخی باز هم سنگر مبارزان مشروطه خواه و نیروهای ستارخان و باقرخان قرار گرفت و در برابر شلیک توپ‌خانه محمدعلی شاه قاجار ایستاد.
یادگار مبارزه آزادی خواهان با استبداد در جای گلوله‌های توپ بر دیوارهای ارگ هنوز پا برجاست. این بنا در سال 1310 توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره 170 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
منابع:
http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=224120
http://fa.wikipedia.org
http://www.tabriz.ir/?PageID=33
http://hamshahrionline.ir/details/168578
http://www.beytoote.com/iran/bastani/arg1-tabriz.html
